Terugblik ‘Krachtig ouder worden’ in Zwolle
10 juni 2025 - Overijssel
“Elke dag stond er iemand op de stoep met eten”
Of het nu gaat om wonen, zorg of sociale contacten, het is handig om vooruit te denken. Maar ook weer niet té veel, vinden sommigen. Want je moet ook blijven genieten van het hier en nu. Kortom, boeiende inzichten tijdens de bijeenkomst van het programma Krachtig ouder worden en de beweging Van Zorg naar Gewoon Leven, op dinsdag 11 juni in Zwolle.
De treinstaking en de regen gooien wat roet in het eten. Toch wordt het een uitstekende bijeenkomst met waardevolle dialogen en ontmoetingen. Presentator Marlies Claasen schetst de uitdaging waar we met zijn allen voor staan. In 2040 is een kwart van de bevolking ouder dan 65 jaar. Dan moet maar liefst 25% van alle werkenden in de zorg werken om te kunnen zorgen voor alle ouderen. “Dat geeft wel aan dat we aanlopen tegen de grenzen van wat kan. Daarvoor zijn we hier nu samen.”
Samen zoeken naar oplossingen
Carolien Appelman is programmamanager van Krachtig ouder worden. Ze vertelt: “We gaan naar een oudere samenleving en we weten dat de zorg minder wordt. Dat kan ik ook niet oplossen, maar we kunnen wel samen zoeken naar oplossingen. Daarvoor zijn deze gesprekken. Ze gaan over thema’s zoals wonen, zorg en sociale contacten.”
Carolien vertelt over het adviesrapport ‘Het geschenk van de eeuw: de derde levensfase’ van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Het blijkt dat mensen vooral drie waarden belangrijk vinden: Autonomie (kan ik zelf bepalen?), Verbondenheid (heb ik mensen om me heen?) en ertoe doen (ben ik van waarde voor anderen?). “Alle drie komen in het gedrang als je ouder wordt. Maar je kunt daar zelf wel iets aan doen. Daarom zijn we blij dat u er vandaag bent. Samen praten we over morgen.”
Praat óók over gisteren
Ook actrice Jetty Mathurin is van de partij. Ze kruipt eerst in de huid van ‘taante’. Hilarisch én tot nadenken stemmend. Wat kunnen we nog verwachten van de overheid? Kan ik blijven wonen waar ik nu woon? Wie zorgt er voor mij als ik ouder word, en kan ik dan nog wel zelf bepalen?” Haar eigen boodschap is vooral: praat vandaag óók over gisteren. Ze illustreert dit met een persoonlijk verhaal. Want als je datgene hebt uitgepraat wat misschien nog tussen jullie in staat, kan je pas echt goed praten over morgen. En dan kun je ook die ene vraag stellen: ‘Wil je straks voor mij zorgen?’
Vrijwilligersdiensten in Austerlitz
Jan Smelik is medeoprichter van het lokale welzijnsinitiatief Austerlitz Zorgt. In een vraaggesprek met Marlies vertelt hij over het initiatief in het dorp waar hij woont: “Door schaalvergroting verdwijnen veel voorzieningen, zoals scholen, maar ook ouderenzorg. In Austerlitz was geen voorziening voor ouderen die veel zorg nodig hebben. Zij moesten naar een verpleeghuis in een andere plaats. Dat is ingrijpend als je al 80 jaar in het dorp woont. In 2010 maakten we een plan voor ouderenwoningen in een multifunctioneel gebouw. Hiervoor richtten we als inwoners de coöperatie Austerlitz Zorgt op. Nu gaat nog eens in de 2 jaar iemand naar een verpleeghuis. Mensen blijven langer in het dorp wonen.” Er zijn nu vele vrijwilligersdiensten, zoals Austerlitz Rijdt, Austerlitz Tuiniert en Austerlitz Past op.”
Voorzorgcirkels
Omzien naar elkaar kan ook een stuk laagdrempeliger, bijvoorbeeld in de vorm van voorzorgcirkels. “Dit zijn groepjes van zo’n 15 mensen – vaak ouderen – die afspreken dat ze elkaar helpen. Als jou iets gebeurt, weet je zeker dat er iemand naar je omkijkt. De drempel om hulp te vragen valt daarmee ook weg. Het kan een app-groep zijn. Soms komen mensen ook bij elkaar.”
Meer informatie vind je op Nederlandzorgtvoorelkaar.nl, ook een initiatief van Jan. Wil je zo’n voorzorgcirkel starten, dan kan je een workshop volgen.
Samen eten op de bank
In kleine groepjes gaan de deelnemers uiteen. Mensen vertellen openhartig over hun situatie en hun vragen en zorgen. Sommigen vragen bijvoorbeeld makkelijk om hulp, anderen vinden dat knap lastig. “Vorig jaar had ik mijn heup gebroken en lag ik een tijdje in het ziekenhuis”, vertelt een vrouw. “Toen ik weer naar huis mocht, vroeg ik in de buurtapp: ik kom vrijdag thuis, wie wil er af en toe een bordje eten brengen? Twee weken lang werd er elke dag voor me gekookt. En een alleenstaande buurvrouw ging naast me op de bank zitten om samen te eten.”
Een andere vrouw, ze is 88 jaar, probeert het allemaal zelf te doen. Haar man is overleden en haar kinderen wonen beiden ver weg in het buitenland. Ze hecht enorm aan haar vrijheid en zelfstandigheid, maar om hulp vragen doet ze niet. Is er iets, dan belt ze als eerste haar dochter, aan het andere eind van de wereld. Die regelt dan iets op afstand. “Ik wil nu graag een GPS-valpreventie.”
Weer een andere vrouw investeert veel in haar netwerk. Ze werkte meer dan 42 jaar in het onderwijs. “Ik heb er moeite mee om er niet meer toe te doen. Ik ben dus heel actief hier in Zwolle, bij Thuisadministratie, de kerk en ANBO-PCOB. Op die manier investeer ik ook in mijn netwerk. Dat is belangrijk, want mijn man en ik wonen in een buurt met veel sociale huur en dus veel wisselingen.”
Eten op voorraad
Woningen zijn schaars. Het is dus goed om vooruit te denken. Een deelnemer uit Kampen vertelt dat ze al 9 jaar staat ingeschreven voor een aanleunwoning. “Want je moet jaren opbouwen. Als het erop aankomt, kan ik mijn huis verkopen en naar een huurappartement. Ik houd ook eten op voorraad, voor als ik iets krijg waardoor ik niet het huis uit kan. Dat heb ik vorig jaar meegemaakt toen ik ernstig ziek was. De samenleving is individualistisch geworden, dus het begint bij jezelf.”
Een man vindt: ‘Je kunt ook té veel regelen. Als je daar continu mee bezig bent, kun je dan nog wel genieten?” “Anderen snappen dit, maar, zo reageert een vrouw: “Je kunt wel degelijk stappen zetten zodat je dat hebt geregeld en daarbij ook genieten.” Het zijn juist al die verschillende inzichten die de gesprekken waardevol maken, vinden de deelnemers.
Benieuwd naar de uitkomsten van deze regiobijeenkomst? Via onderstaande link kunt u de rapportage inzien:
Rapportage Zwolle
