Terugblik ‘Krachtig ouder worden’ in Emmen

20 mei 2025 - Drenthe

“Als je eerst praat over gisteren, heb je dat opgeruimd” 

Ouder worden, we doen het elke dag. Maar je alvast voorbereiden op het ouder worden? Dat is voor de meesten een ander verhaal. De deelnemers aan Krachtig ouder worden stelden zich ervoor open, dinsdag 20 mei in het ATLAS Theater in Emmen. Dat leverde bijzondere gesprekken en inzichten op. “Helaas zijn de bejaardentehuizen er niet meer.” 

Emmen is een gemeente met inmiddels bijna 110.000 inwoners. Raymond Wanders is er wethouder, met in zijn portefeuille onder meer Gezondheid, Inkomen en Werk. In gesprek met presentator/zangers Marlies Claasen vertelt hij dat de gemeente doelbewust geen specifiek ouderenbeleid heeft, zoals Emmen ook geen beleid voor dertigers of veertigers heeft. “Wel hebben we beleid op thema’s waar ouderen mee te maken hebben, zoals rondkomen en je goed voelen. En voor mij is het een no-brainer dat, als we het hebben over rondkomen, het ook gaat over ouderen.”  

Ouderen hebben waardevolle ervaring  

Trots is de wethouder bijvoorbeeld op de inzet van de buurtsportcoaches. Ze zijn verantwoordelijk voor een goed sport- een beweegaanbod in Emmen, samen met lokale partijen. “Er gebeuren mooie dingen, zoals valpreventie.” Volgens Raymond moeten we wel af van het beeld: ouderen = zorg. “Ouderen hebben ook veel waardevolle ervaring. In de arbeidsmarkt bijvoorbeeld kunnen we wel wat mentorschap en kennisoverdracht gebruiken.” De mensen in de zaal zijn het daar roerend mee eens. 

Eerst praten over gisteren  

Actrice Jetty Mathurin benadrukt dat je, voor je met je kinderen en familie gaat ‘praten over morgen’ het belangrijk is om eerst te praten over gisteren. “Op mijn 40ste maakte ik een carrièreswitch: van het onderwijs en de logopedie naar het theater. Volgens de buurt was ik een ontaarde moeder. Maar mijn drie kinderen, 13 en 15 jaar, zeiden dat ik een lievere moeder was geworden sinds ik ze bij hun vader had achtergelaten. Totdat mijn jongste dochter een podcast maakte. Ik moet gaan praten over die periode. Confronterend. Ze vroeg waarom ik was weggegaan en vertelde hoe eenzaam ze zich voelde. En ik kon eindelijk luisteren en erkennen. Dus als je eerst praat over gisteren, heb je dat opgeruimd.” 

Je kunt de podcastserie hier terugluisteren. 

Autonomie, verbondenheid en ertoe doen 

Pieter Hilhorst (lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving) vertelt over het onderzoek ‘De derde levensfase: het geschenk van de eeuw’. Over de drie waarden die mensen belangrijk vinden in hun leven: autonomie, verbondenheid en ertoe doen. “Als we ouder worden, komen alle drie in het gedrang. Maar daar kun je iets aan doen. Vrijwilligerswerk doen bijvoorbeeld.”  

 Voorzorgcirkels van mensen die elkaar helpen 

Pieter vertelt ook over het concept van de voorzorgcirkels. Groepjes van zo’n 15 mensen die met elkaar afspreken dat ze klaarstaan voor elkaar als iemand hulp nodig heeft. “De kracht daarvan is dat je vooraf al hebt afgesproken dat je hulp kan vragen aan elkaar. Daardoor is die drempel veel lager. En omdat je vooraf niet weet wie hulp nodig heeft, is het wederkerig. Zo valt ook die belemmering weg.” 

Verhuizen naar een appartement 

Na het plenaire gedeelte verspreiden de deelnemers zich door het theatergebouw. In kleine groepjes praten ze door rond de thema’s wonen, zorg, sociale contacten en vitaliteit. “Sommige mensen denken al vooruit en zijn al verhuisd van een eengezinswoning naar een appartement. Verhuizen lukt vaak prima als je een koopwoning achterlaat, maar wat als je een huurwoning hebt en naar een appartement wilt? Dan betaal je ineens een klap meer huur. Iemand pleit voor de terugkeer van het oude bejaardentehuis’, die hij liever ‘seniorenwoning’ noemt. “Dat is goed voor de sociale contacten. En omdat mensen die zorg nodig hebben, bij elkaar wonen kan je weer efficiënter de zorg leveren.” 

‘Dat is een zorg’ 

Een vrouw maakt zich niet zo druk over de zorg: ‘Er is toch altijd zorg om je heen als je dat nodig krijgt?” Anderen nuanceren dit. Een man vertelt: “Ik heb nu hulp in de huishouding, maar als we lichamelijke zorg nodig krijgen, dan gaan we vastlopen. Dat is een zorg.” De gespreksleider vertelt over bewoners in een wooncomplex die de zorg samen inkopen met het persoonsgebonden budget. “Dan kan je optreden als werkgever.” Anderen merken op dat daar wel wat haken en ogen aan zitten.  

En hoe zit het met de sociale contacten? Sommigen hebben een rijk netwerk van vrienden, maar een beroep doen op de kinderen ligt een stukje lastiger. Want ze zijn al zo druk of wonen ver weg. Of het contact met de kinderen is slecht of zelfs verbroken, iets waar we misschien te weinig over praten. Een man beseft dat hij eigenlijk geen netwerk heeft. “Wie brengt me als ik naar het ziekenhuis moet?” 

Nog lang gezellig  

Aansluitend is de gezamenlijke afsluiting in de zaal. Daarbij zingt Marlies het afsluitende ‘Als we strakjes ouder zijn’, dat haar partner Tom Klein ruim 20 jaar geleden al schreef. Tot slot is er een kenniscafé, waar zich maar liefst 13 zorg- en welzijnsorganisaties uit de regio presenteren. Het bleef nog lang gezellig tijdens de borrel.