Pieter Hilhorst over Krachtig ouder worden

“Praten over morgen is ook praten over gisteren” 

Volgens Pieter Hilhorst is ouder worden geen probleem, maar een cadeau voor de samenleving. Maar hoe blijf je autonoom? Hoe houd je je sociale netwerk sterk? En hoe blijf je van waarde voor jezelf en anderen? Als spreker bij het programma ‘Krachtig ouder worden’ geeft Pieter tijdens elke regiobijeenkomst de aanzet tot het gesprek hierover. 

Pieter werkte als lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) mee aan het adviesrapport ‘De derde levensfase: het geschenk van de eeuw’ uit 2020. Toen hij werd gevraagd voor het programma ‘Krachtig ouder worden’, zag hij direct een kans om de adviezen uit het rapport verder te brengen. Op het podium vertelt hij over de belangrijkste punten uit het adviesrapport. 

Waarden voor het leven 

“Dat we gemiddeld ouder worden, is een cadeau en geen probleem. Tegelijk moet je je wel voorbereiden op later. In ons rapport benoemen we drie waarden die mensen belangrijk vinden voor hun leven: autonomie, verbondenheid en ertoe doen. In de vierde levensfase, wanneer mensen kwetsbaarder worden, komen deze waarden onder druk te staan. Daarom is het belangrijk tijdig in gesprek te gaan met je omgeving. Dát is wat ‘Krachtig ouder worden’ faciliteert.” 

Ontroerende gesprekken 

De gesprekken gaan over zorg, wonen, vitaliteit en sociale contacten. Tijdens de bijeenkomsten zit Pieter aan tafel om te luisteren naar de ervaringen van deelnemers. Dat levert ontroerende gesprekken op. “Een vrouw vertelde hoe ze na het overlijden van haar man ineens merkte dat haar sociale netwerk kleiner werd. Dat komt omdat stellen het minder prettig vinden om samen op bezoek te komen bij iemand die alleen woont. Hoe blijf je dan sociaal fit?” Hij hoort ook veel inspirerende verhalen van mensen die oplossingen vinden voor hun situatie, elkaar stimuleren of een ander verder helpen.  

Openheid  

Wat maakt het voor Pieter zo bijzonder om hieraan mee te werken? “De openheid van de gesprekken. Mensen geven zich echt. En zoals Jetty Mathurin (ook betrokken bij de bijeenkomsten) altijd zegt: ‘Praat vandaag ook over gisteren’. Soms speelt de familiegeschiedenis mee in hoe mensen de zorg organiseren in hun eigen netwerk. Ook daar moet je iets mee. Je hebt dan iets op te ruimen, om daarna samen verder te kunnen. Dat is een onderbelicht aspect van praten over later.” 

Zelf is Pieter inmiddels 59 jaar. “Over 15 jaar ben ik 74. Dan hoop ik nog fit te zijn, maar je weet het niet. Daarom moet ik nu al nadenken over waar ik dan wil wonen. Ik heb vaak gezegd dat ik in een gemeenschap wil wonen, maar dan moet ik wel op tijd actie ondernemen.” 

Maatschappelijke transitie  

Het RVS-rapport stamt uit 2020. Hoe kijkt Pieter vijf jaar later naar de ontwikkelingen? “Begin deze eeuw lag de nadruk op het ‘probleem’ dat er veel ouderen zouden komen. Wij hebben laten zien hoeveel kracht er juist uitgaat van ouderen. Als alle ouderen zouden stoppen met vrijwilligerswerk, kwam het land stil te liggen. Tegelijkertijd is het nog belangrijker geworden om na te denken over het ouder worden, omdat we de zorg niet meer op dezelfde manier kunnen blijven geven.” 

Het vraagt volgens Pieter om een maatschappelijke transitie, vergelijkbaar met de klimaatverandering. “Hoe gaan we bijvoorbeeld in onze cao’s om met werknemers die zorgtaken hebben? En: hoe gaan we om met het woningtekort? Nu verdelen we de schaarste, terwijl we ervoor moeten zorgen dat mensen kunnen doorstromen naar kleinere, passende woningen of een geclusterde woonvorm. Dan ontstaat er weer ruimte voor mensen die een woning zoeken.”