Nicki Pouw-Verweij over Krachtig ouder worden

“Laten we praten over ‘verzilveren’ in plaats van ‘vergrijzen’”

“We moeten het niet meer hebben over vergrijzing, maar over verzilvering,” zegt staatssecretaris Nicki Pouw-Verweij. “Ouder worden is juist prachtig. Mensen hebben niet alleen veel meegenomen uit de wereld, maar ook veel terug te geven.” Ze wil dat gesprek kantelen: minder praten over problemen, meer over wat ouderen nog kunnen betekenen, voor zichzelf en anderen.”

Nicki Pouw-Verweij is momenteel demissionair staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg. Ze komt uit de zorg. Ze studeerde geneeskunde en werkte parttime in de thuiszorg en promoveerde op het gebied van reumatologie en nucleaire geneeskunde. Vanaf 2023 werkte ze als arts in de verpleeghuiszorg. In september 2024 werd ze arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. “Ik heb altijd veel schik met ouderen gehad. Dat merkte ik al in de thuiszorg en later tijdens mijn specialisatie. Dus zodra het nieuwe kabinet er is, ga ik verder met deze opleiding.”

Veel betekenen voor anderen

“Veel mensen denken bij ouder worden meteen aan zorg”, vervolgt de staatssecretaris. “Dat doe ik zelf ook, ik ben tenslotte arts. Maar het gaat over zoveel meer: wonen, sociale contacten, vitaliteit. Het is belangrijk dat het gesprek gaat over al die facetten. Oók over het géven van zorg, want als je ouder bent, kan je zo veel betekenen voor andere mensen.”

Kostenpost

Het steekt haar dat ouderen vooral worden gezien als kostenpost. “Dat is een groot probleem. We doen het als samenleving zelf ook, doordat we het vaak hebben over vergrijzing als oorzaak van veel problemen.” Ze herinnert zich in coronatijd de discussies over welke offers we moesten brengen om ouderen te beschermen. “Dat werd toen gebracht als een soort tegenstelling. Iemand in de media gebruikte toen het woord ‘dor hout’. Gert-Jan Segers was daar erg kwaad over. Hij zei: ‘Je kunt stellen dat, steeds als er een oudere overlijdt, er een bibliotheek aan kennis, ervaring en wijsheid afbrandt. Mensen hebben niet alleen veel meegenomen uit de wereld, maar daarmee ook veel teruggegeven.’”

Andere manier van bijdragen

Ze vond dit zulke krachtige woorden, dat die haar zijn bijgebleven. “Het is een veel mooiere manier om naar ouderen te kijken. Als oudere draag je misschien niet meer economisch bij, maar je bent nog steeds belangrijk. Mijn vier kinderen dragen economisch ook niet bij en toch zijn ze belangrijk. Het is een heel andere manier van bijdragen die gaat over connectie en in de gemeenschap staan.”

Ze geeft een voorbeeld: “Mijn moeder is 72 jaar. Ze past anderhalve dag per week op m’n kinderen. Dat is heel belangrijk voor hen. Want ‘ama’ – zo noemen ze haar – weet alles. Ze is op de boerderij opgegroeid, ik ben een stadskind. Ze is een soort dierenencyclopedie in de ogen van mijn kinderen. Mijn moeder communiceert ook anders met ze, op een ander niveau. Dat is zo waardevol.”

Als een olievlek

Krachtig ouder worden sluit aan bij de campagne ‘Praat vandaag over morgen’ van het ministerie van VWS. Hoe ziet de staatssecretaris deze beweging graag doorgaan? “De politiek kan een aanzet geven voor culturele veranderingen, maar uiteindelijk is het aan de samenleving zelf. In Apeldoorn waren zo’n 900 mensen. Als al die mensen hierover met twee anderen uit hun omgeving praten, en die mensen doen hetzelfde, dan verspreidt het zich als een olievlek. Veel sneller dan we vanuit Den Haag voor elkaar krijgen.”

Kerstavond

Ook in haar werk als arts voert ze zulke gesprekken, vaak op een dieper niveau. “Bijvoorbeeld: ‘hoe wilt u graag dat kerstavond eruitziet op uw tachtigste? Waar wordt u dan blij van?’ Dan hebben we het niet over wat er op het menu staat, maar bijvoorbeeld over de vraag door welke mensen degene graag wordt omringd. Misschien gaat degene wel het liefst naar het theater. Pas daarna komen de praktische vragen: hoe realiseer ik het voor mezelf? Maar het begint bij een gevoel en een wens.”